Giới thiệu sơ lược ngôn ngữ lập trình Javascript

Ngôn ngữ lập trình JavaScript là ngôn ngữ lập trình rộng rãi nhất trên toàn cầu trong suốt 20 năm qua. Nó cũng là một trong số 3 ngôn ngữ chủ đạo của lập trình website

Mục lục

Ngôn ngữ lập trình JavaScript ngày đó và bây giờ

JavaScript được tạo trong mười ngày bởi Brandan Eich, một nhân viên của Netscape, vào tháng 9 năm 1995. Được đặt tên trước tiên là Mocha, tên của nó được đổi thành Mona rồi LiveScript trước khi thật sự trở thành JavaScript được nhiều người biết đến như bây giờ. Phiên bản đầu tiên của ngôn ngữ này bị giới hạn độc quyền bởi Netscape và chỉ có các công dụng hạn chế, tuy nhiên nó bắt đầu phát triển theo thời gian, nhờ một phần vào cộng đồng các lập trình viên đã liên tục thực hiện công việc với nó.

Năm 1996, JavaScript được chính thức đặt tên là ECMAScript. ECMAScript 2 phát hành năm 1998 và ECMAScript 3 tiếp tục ra mắt vào năm 1999. Nó liên tục tăng trưởng thành JavaScript ngày nay, giờ đã hoạt động trên khắp mọi trình duyệt web và trên khắp các thiết bị từ di động đến máy tính bàn.

>>>Xem thêm: Thụât toán tìm kiếm nhị phân (Binary Search)

Điều gì khiến JavaScript trở thành vĩ đại?

JavaScript có vô số điểm tốt nhất khiến nó vượt trội hơn so với các đối thủ, đặc biệt trong các trường hợp thực tế. Sau đây chỉ là một số ích lợi của JavaScript:

Bạn không cần một compiler vì website browser có thể biên dịch nó bằng HTML;
Nó dễ học hơn các phương ngữ lập trình khác;
Lỗi dễ phát hiện hơn và vì vậy dễ sửa hơn;
Nó có thể được gắn trên một số element của trang web hoặc event của trang web như là thông qua click chuột hoặc di chuột tới;
JS hoạt động trên nhiều trình duyệt, nền tảng, vâng vâng;
Bạn có thể dùng JavaScript để kiểm tra input và giảm bớt việc kiểm duyệt thủ công khi truy xuất qua database;
Nó giúp site tương tác vượt trội hơn với khách truy cập;
Nó nhanh hơn và nhẹ hơn các phương ngữ lập trình khác.

Khuyết điểm của ngôn ngữ lập trình JavaScript là gì?

Mọi ngôn ngữ lập trình đều có các khuyết điểm. Một phần là do ngôn ngữ đó khi phát triển đến một mức độ như JavaScript, nó cũng có thể mang lại sự thu hút lượng lớn hacker, scammer, và những người có ác tâm luôn tìm kiếm những lỗ hổng và các lỗi bảo mật để lợi dụng nó. Một vài điểm không đẹp có thể nói đến là:

Dễ bị khai thác;
Sẽ được sử dụng để thực hiện mã độc trên máy tính của người dùng;
Nhiều lúc không được hỗ trợ trên mọi trình duyệt;
JS code snippets lớn;
Có khả năng bị triển khai không giống nhau tùy từng thiết bị dẫn đến việc không đồng nhất.

Cách hoạt động của JavaScript trên trang web là gì?

JavaScript hay được nhúng trực tiếp vào một trang web hoặc được tham chiếu qua file .js riêng. Nó là ngôn ngữ phía client, tức là script được download máy của người truy cập và được xử lý tại đấy thay vì phía server là xử lý trên server rồi mới đưa kết quả tới khách truy cập.

Hãy chú ý là các trình duyệt web phổ biến cũng giúp đỡ việc người sử dụng có mong muốn tắt JavaScript hay không. Đó là lý do bạn cần phải biết trang web sẽ hoạt động như thế nào torng trường hợp không hề có JavaScript.

Lợi thế cạnh tranh giữa các ngôn ngữ lập trình khác và JavaScript là gì?

Lý do vì sao JavaScript là một trong những ngôn ngữ lập trình rộng rãi đặc biệt là nó cực kì linh hoạt. Theo thực tế, có nhiều lập trình viên chọn nó làm ngôn ngữ chủ đạo và chỉ sử dụng các ngôn ngữ khác trong danh sách phía dưới nếu như nóhọ cần sử dụng điều gì đó quan trọng.

Làm sao để thêm JavaScript trên site của bạn?

Để thêm chuỗi code JavaScript code vào trang website, bạn sẽ cần gắn tag

Với quy tắc căn bản, bạn nên gắn JavaScript trong tag

cho site của bạn trừ khi mà bạn muốn nó thực thi tại một thời điểm nhất định hoặc một yếu tố nhất định của trang web. Bạn cũng có khả năng lưu code JavaScript dưới file riêng và gọi nó lên mỗi khi cần trên website.

Vậy, ngôn ngữ lập trình JavaScript là gì?

JavaScript là ngôn ngữ lập trình đem đến sự sinh động của site. Nó khác với HTML (thường chuyên cho nội dung) và CSS (thường chuyên dành cho phong cách), và khác hẵn với PHP (chạy trên server chứ không chạy dưới máy client).

Bạn phải cần biết gì:

JavaScript là ngôn ngữ dễ học;
Nó được phát triển bởi Netscape, và đang được dùng trên 92% webstie;
JS sẽ được gắn vào một element của trang web hoặc sự kiện của trang website như cú click chuột;
Hoạt động trên đa trình duyệt và đa thiết bị;
Nhanh và nhẹ hơn các ngôn ngữ lập trình khác;
Có khả năng ít an toàn hơn vì độ phổ biến của nó;
Bạn có khả năng thêm JavaScript trực tiếp vào HTML hoặc bạn có khả năng lưu nó trên files riêng biệt và gọi lên khi cần.

Đặc điểm chung của JavaScript

Là ngôn ngữ lập trình bậc cao (high-level) giống như: C/C++, Java, Python, Ruby,… Nó rất gần với ngôn ngữ tự nhiên của chúng ta. Trong khi ngôn ngữ lập trình bậc thấp (low-level) như: Assembly… Sẽ gần với máy tính hơn.
Là ngôn ngữ lập trình động (dynamic programming language): như Python, Ruby, Perl,… Chúng được tốt nhất hoá nhằm gia tăng hiệu suất cho lập trình viên. Trong khi ngôn ngữ lập trình tĩnh (static programming language): như C/C++,… Lại được tối ưu hoá để gia tăng hiệu suất cho phần cứng máy tính.
Là ngôn ngữ lập trình kịch bản (scripting language): Nghĩa là không cần biên dịch (compile) hay liên kết (linked) giống như phương ngữ lập trình biên dịch (C/C++, Java,…) mà nó sẽ được dịch tại thời điểm chạy.
Là ngôn ngữ dựa trên đối tượng mục tiêu (object-based): tức nó gần giống như phương ngữ lập trình hướng đối tượng, ngoại trừ JavaScript không hỗ trợ tính kế thừa và đa hình.
Là ngôn ngữ dựa trên nguyên mẫu (prototype-based): là một kiểu của lập trình hướng đối tượng mục tiêu, trong số đó các hành vi của đối tượng mục tiêu được sử dụng lại.

>>>Xem thêm: Những phần mềm viết Code tốt nhất cho lập trình viên hiện nay

Tóm lại

Rõ ràng, JavaScript đã trở thành một trong những ngôn ngữ tăng trưởng cực kì mạnh cộng với độ phổ biến của nó ngày nay. Đủ tư cách trở thành ngôn ngữ lập trình có thể học nhất năm 2017.

Trên đây là giới thiệu tổng quan về ngôn ngữ lập trình JavaScript. Trong các nội dung bài viết sau, mình sẽ tiếp tục đi vào kỹ càng vào các phương diện của ngôn ngữ này (thành phần cơ bản, cấu trúc chương trình, hàm, đối tượng, quản lý lỗi, JavaScript với trình duyệt,… Và một vài ứng dụng).